สร้าง mindset ที่ดีให้กับเด็ก
สร้างมายเซ็ทที่ดี
เชื่อว่าหลาย ๆ ท่านที่อ่านบทความนี้ อาจจะคุ้นชินและได้ยินคำว่า Mindset (มายเซ็ท) มาไม่มากก็น้อย ซึ่งความหมายของคำนี้นั้นก็คือ “ทัศนคติ” นั่นเอง อย่างไรก็ตามในอดีตนั้นอาจจะไม่ได้มีการพูดถึง Mindset หรือความสำคัญของทัศนคติมากสักเท่าไหร่ แต่ในปัจจุบัน ปฏิเสธไม่ได้ว่า มีการค้นพบและทำความเข้าใจแล้วว่า หากสามารถสร้าง Mindset ที่ดีให้กับตัวเราเองได้ ก็จะเป็นการกำหนดทิศทางชีวิตที่ดีได้เช่นกัน และวันนี้เอง ทางผู้เขียนจึงอยากจะพาทุกท่านมาทำความเข้าใจ และอธิบายให้เห็นความสำคัญว่า ทำไมจึงต้องสร้าง Mindset ที่ดีให้กับเด็กตั้งแต่อายุยังน้อย เพื่อประโยชน์ในการเลี้ยงดูบุตรหลานของผู้ปกครองหลาย ๆ ท่าน
Mindset คืออะไร มีกี่ประเภท?
สำหรับ Mindset หรือทัศนคตินั้น ถือว่าเป็นสิ่งที่มีความสำคัญต่อการใช้ชีวิตอย่างมาก เพราะว่า มายเซ็ทคือเครื่องกำหนดชุดความคิด วิธีการมองโลก รวมไปถึงการไตร่ตรองเหตุการณ์ต่าง ๆ อย่างเป็นระบบ โดย Mindset หรือทัศนคตินั้นสามารถสร้างและกำหนดให้ทุก ๆ คนได้ผ่านการแนะนำ สั่งสอน หรือการทำให้คน ๆ หนึ่งเติบโตอยู่บนสิ่งแวดล้อมที่ดี
รวมถึงการอยู่รอบข้างกับผู้คนที่มี Mindset ที่ดีเป็นตัวต้นอยู่แล้ว อย่างไรก็ตามในวันนี้ ทางผู้เขียนจะขอยกตัวอย่าง 2 ประเภทของ Mindset ที่สามารถทำความเข้าใจได้ง่าย และมีความสำคัญ ก็คือ
Growth mindset และ Fixed mindset นั่นเอง
Growth mindset vs Fixed mindset
Mindsetที่ดีสร้างได้
Growth mindset หรือมายเซ็ทที่สามารถพัฒนาได้ Mindset ประเภทนี้อาจจะสรุปได้ง่าย ๆ ว่า เป็น Mindset ที่ดี ซึ่งมีคุณลักษณะที่สามารถอธิบายได้ว่า เป็นระบบความคิดที่สามารถทำความเข้าใจกับสภาพสภาวะต่าง ๆ ได้อย่างดี ไม่ว่าจะเจอปัญหาเข้ามาทดสอบ หรือจะพบกับความสุข คนที่มี Mindset แบบนี้จะสามารถตกตะกอน เรียนรู้ปัญหาโดยไม่มองว่าสิ่งที่เข้ามานั้นเป็นโชคร้าย ไม่กล่าวโทษสิ่งโดยรอบ และพร้อมที่จะหาวิธีในการแก้ไขปัญหานั้น ๆ ซึ่ง Mindset รูปแบบนี้ ต้องมีการปลูกฝังตั้งแต่ยังเด็ก เพื่อการเข้าใจชุดระบบความคิดได้อย่างมีประสิทธิภาพ และจะเป็นการทำให้เด็กเองนั้นสามารถมีทัศนคติที่ดีได้ในการทำสิ่งต่าง ๆ ตั้งแต่ยังอายุน้อย
Fixed mindset ทัศนคติรูปแบบนี้เป็นขั้วตรงข้ามกับ Mindset ในข้อแรกที่ได้ทำการยกตัวอย่างไป เพราะ fixed Mindset นั้นคือลักษณะทัศนคติ ที่จะไม่เติบโต มีการยึดโยงอยู่กับปัญหาต่าง ๆอย่างเช่น เมื่อพบกับสิ่งที่ยากก็จะเกิดความรู้สึกว่า ไม่อยากทำ ไม่อยากก้าวข้าม เลี่ยงปัญหาไปเลยดีกว่า อย่างไรก็ตามมายเซ็ทรูปแบบนี้ สามารถแก้ไขได้ด้วยการอยู่กับคนที่มี mindset ที่ดี รวมถึงการสร้างวินัยในตนเอง ให้มีความกล้าในการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ โดยไม่ย่อท้อ ซึ่งอาจจะมีความยากในช่วงแรก ๆ แต่เมื่อผ่านไปแล้วก็ถือว่ามีความคุ้มค่า ในการสร้างมายเซ็ทที่ดี สามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุข
3 วิธีการสร้าง growth mindset
เมื่อได้ทำความรู้จักกับความหมายและประเภทของ Mindset กันแล้ว คำถามต่อมาก็คือ แล้วจะสามารถสร้าง Mindset ที่สามารถเติบโตได้ดี หรือเสริมสร้างให้เกิด growth mindset ได้อย่างไรบ้าง โดยเฉพาะผู้ปกครองที่อยากจะช่วยบุตรหลาน เสริมสร้าง Mindset ที่ดี ในการใช้ชีวิตทั้งในปัจจุบันและอนาคต ซึ่งทางผู้เขียนจะขอยกตัวอย่าง 3 วิธีการสร้าง growth mindset ด้านล่างนี้
ชื่นชมความพยายามมากกว่าพรสวรรค์
ผู้ปกครองควรที่จะชื่นชมความพยายาม ของบุตรหลานของท่านให้มากกว่าการกล่าวชมพรสวรรค์ เพราะว่า ความพยายามหรือพรแสวงนั้น ต้องมีความอดทน ฝ่าฟัน จึงจะสามารถบรรลุถึงจุดหมายได้ และการกล่าวชื่นชมความพยายามของบุตรหลาน จะช่วยให้เด็ก ๆ เกิดความมั่นใจในตนเอง มีความรู้สึกว่าตนเองสามารถพัฒนาทักษะต่าง ๆ ได้อีก ซึ่งถือได้ว่าเป็นวิธีการสร้าง Mindset ที่ดี และเป็นการทำให้เด็ก ๆ มีกำลังใจอีกด้วย
อย่าเปรียบเทียบกับเด็กคนอื่น
การเปรียบเทียบเด็กคนหนึ่งกับอีกคน ถือว่าเป็นสิ่งที่ทำให้ เด็กเกิด Mindset ที่ว่า ตนเองคงทำอะไรไม่ได้ดีไปมากกว่านี้ ซึ่งถือเป็นการทำให้ Mindset ของเด็ก ๆ จะไม่เติบโต และมองโลกในแง่ลบเสมอ เพราะว่าเมื่อจะทำอะไรก็ตามที่ใช้ความพยายาม แต่ยังไม่ประสบความสำเร็จ และยังถูกเปรียบเทียบ ก็จะทำให้เด็กไม่เกิดความเคารพตนเอง ดังนั้น หากผู้ปกครองท่านใด อยากส่งเสริมให้เด็ก ๆ เกิด Mindset ที่ดี ก็ไม่ควรที่จะเปรียบเทียบบุตรหลานของตนกับเด็กคนอื่น ๆ
พาเด็กไปทดลองทำสิ่งใหม่ ๆ
แน่นอนว่าจะมี Mindset ที่ดีก็ต้องมีการพบกับสถานการณ์ตัวอย่าง หรือมีบทเรียนที่สามารถทำให้เกิดความรู้สึกที่ภูมิใจในตนเอง หรือมีสิ่งใดก็ตามที่ได้พยายาม ดังนั้น การที่ผู้ปกครองได้พาบุตรหลานไปทำกิจกรรมใหม่ ๆ หรือทดลองทำในสิ่งที่แตกต่างก็จะสามารถสร้าง Mindset ที่มีการพัฒนาได้ และด้วยวิธีการเสริมสร้าง Mindset จากกิจกรรม Active learning นั้นจะช่วยทำให้เด็กเกิดการเข้าใจความหลากหลายของผู้คน สามารถเรียนรู้ความแตกต่างของมุมมองของผู้อื่นได้ ซึ่งจะเกิดกระบวนการแลกเปลี่ยนไอเดีย และวิธีคิด ทำให้เด็ก ๆ สามารถแลกเปลี่ยนกระบวนการคิด หรือ Mindset ได้เป็นอย่างดี
5 Mindset ที่ดี สำหรับเด็กสำหรับพัฒนาเพื่ออนาคต
Mindsetสำหรับเด็ก
ในส่วนนี้ของบทความ ผู้เขียนอยากจะนำเสนอ ประเภทของ Mindset อื่น ๆ ในเชิงของแนวคิดที่มีความสอดคล้องกับศาสตร์และวิธีการใช้ชีวิต ซึ่งก็ถือว่าเป็นมายเซ็ทที่มีความสำคัญ และจะช่วยส่งเสริมวิธีคิดที่ดี ทำให้เด็ก ๆ สามารถใช้ชีวิตได้อย่างดี และมีความสุข พร้อม ๆ ทั้งสามารถพัฒนาตนเองได้อีกด้วย
Global mindset
Mindset รูปแบบนี้คือรูปแบบความคิดและทัศนคติที่มีความเข้าใจในความแตกต่าง ระหว่างผู้คนต่าง ๆ ซึ่งอาจจะมีความแตกต่างในด้านความคิด วิถีการใช้ชีวิต เชื้อชาติ ศาสนา ซึ่งถือได้ว่ามีความสำคัญ ยิ่งในยุคที่โลกนั้นไร้พรหมแดน การแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมของผู้คนนั้นมีความใกล้ชิด และจำเป็นอย่างยิ่ง ซึ่งมายเซ็ท รูปแบบนี้ สามารถสร้างได้จากการปลูกฝังความคิด และการใกล้ชิดกับผู้คนที่มีความแตกต่าง
Outward mindset
ในรูปแบบของ Mindset นี้นั้น กล่าวได้ว่าเป็นการให้ความสำคัญกับผลลัพธ์และการแก้ไขปัญหา โดย Mindset นี้นั้นจะเกิดขึ้นได้นอกจากการใช้ความคิดในการแสวงหาวิธีการแก้ไขปัญหาจากตนเองแล้ว จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องรับฟังแนวคิดจากผู้อื่น
Entrepreneurial mindset
ใน Mindset นี้นั้นอาจจะเป็นมุมมองที่แตกต่างและไม่เป็นที่แพร่หลายเท่าไหร่ในสมัยก่อน เพราะ mindset รูปแบบนี้นั้นคือกรอบความคิดแบบเจ้าของธุรกิจ หรือผู้ประกอบการ ซึ่งอาจจะขัดกับค่านิยมของยุคที่ผ่านมา แต่ในปัจจุบันถือว่ามีความสำคัญอย่างมาก เพราะไม่ใช่ในแง่ของการทำธุรกิจในอนาคต แต่ mindset ประเภทนี้ สามารถสร้างความเข้าใจต่อผู้อื่น และยังสามารถมองปัญหาต่าง ๆ ได้อย่างเป็นระบบ สามารถเข้าใจโครงสร้างของสิ่งที่จะทำได้
Innovation mindset
สำหรับ Mindset รูปแบบนี้ คือทัศนคติและกรอบความคิดที่มีความเกี่ยวของต่อนวัตกรรม กล่าวคือ เด็ก ๆควรจะต้องมี Mindset ประเภทนี้เพื่อสามารถนำสิ่งที่มีอยู่แล้วมาประยุกต์และพัฒนาให้เกิดสิ่งที่ดีกว่า โดยสอดคล้องกับในหลาย ๆ ศาสตร์จาก STEM ไม่ว่าจะเป็นวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และวิศวกรรม ซึ่งถือได้ว่าจะเป็น Mindset ที่ทำให้เกิดความคิดว่า อะไร ๆ ก็ย่อมเป็นไปได้ อย่างน้อยให้ลองพยายามก่อน
Digital mindset
ในความหมายของ ดิจิตอลมายเซ็ท สามารถทำความเข้าใจได้ตรงตัวก็คือ ทัศนคติและความคิดที่สามารถทำความเข้าใจกระแสโลกของดิจิตอล ทั้งการประยุกต์และใช้งานอุปกรณ์ดิจิตอลได้อย่างเชี่ยวชาญ และยังสามารถมองภาพในการนำ แพลตฟอร์มต่าง ๆ ทางดิจิตอลมาใช้ให้เกิดประโยชน์ทั้งต่อตนเองและผู้อื่นได้ ซึ่ง Mindset ประเภทนี้ถือได้ว่ามีความสำคัญ และสอดคล้องต่อยุคสมัยในปัจจุบันอย่างมาก
